Τίτλος:
Οι τοιχογραφίες του 13ου αιώνα στις εκκλησίες της Ρόδου
Ημερομηνία:
2015 | 326 σελ.
Περίληψη:
Η μελέτη έχει ως θέμα της τη μνημειακή ζωγραφική της Ρόδου κατά τον 13ο αιώνα και, πιο συγκεκριμένα, από το έτος 1204, όταν ο βυζαντινός διοικητής Λέων Γαβαλάς ανέλαβε τη διακυβέρνηση του νησιού μέχρι την έλευση των Ιωαννιτών
Ιπποτών, το 1309. Τα σωζόμενα δείγματα της καλλιτεχνικής παραγωγής αυτής της περιόδου εντοπίζονται σε έξι συνολικά ναούς της πόλης και της υπαίθρου. Τα μνημεία παρουσιάζονται κατά τη χρονολογική τους σειρά.
Προηγείται η αναλυτική περιγραφή και η εικονογραφική εξέταση των παραστάσεων και ακολουθεί η τεχνοτροπική ανάλυση του ζωγραφικού διακόσμου με την προτεινόμενη χρονολόγηση. Αναλυτικότερα, εξετάζονται οι
τοιχογραφίες του Αγίου Φανουρίου στη Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου, του καθολικού της μονής Αρχαγγέλου Μιχαήλ στο Θάρι, του Αγίου Ιωάννη του Κουφά στο Παραδείσι, του Αγίου Νικήτα στη Δαματριά, του Αγίου
Γεωργίου του Βάρδα στην Απολακκιά και του Αγίου Γεωργίου του Κουναρά στο Ασκληπειό. Δύο επιμέρους κεφάλαια της ενότητας του Αγίου Γεωργίου του Βάρδα αναπτύχθηκαν εκτενέστερα, λόγω του ειδικού
ενδιαφέροντός τους: το ένα από αυτά αφορά στην σπάνια επιγραφή «η Ακηδιωκτενή» που συνοδεύει την παράσταση της Παναγίας Γλυκοφιλούσας και το δεύτερο στην εικονογραφία και την τοπική λατρεία του αγίου
Η μελέτη έχει ως θέμα της τη μνημειακή ζωγραφική της Ρόδου κατά τον 13ο αιώνα και, πιο συγκεκριμένα, από το έτος 1204, όταν ο βυζαντινός διοικητής Λέων Γαβαλάς ανέλαβε τη διακυβέρνηση του νησιού μέχρι την έλευση των Ιωαννιτών Ιπποτών, το 1309. Τα σωζόμενα δείγματα της καλλιτεχνικής παραγωγής αυτής της περιόδου εντοπίζονται σε έξι συνολικά ναούς της πόλης και της υπαίθρου. Τα μνημεία παρουσιάζονται κατά τη χρονολογική τους σειρά. Προηγείται η αναλυτική περιγραφή και η εικονογραφική εξέταση των παραστάσεων και ακολουθεί η τεχνοτροπική ανάλυση του ζωγραφικού διακόσμου με την προτεινόμενη χρονολόγηση. Αναλυτικότερα, εξετάζονται οι τοιχογραφίες του Αγίου Φανουρίου στη Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου, του καθολικού της μονής Αρχαγγέλου Μιχαήλ στο Θάρι, του Αγίου Ιωάννη του Κουφά στο Παραδείσι, του Αγίου Νικήτα στη Δαματριά, του Αγίου Γεωργίου του Βάρδα στην Απολακκιά και του Αγίου Γεωργίου του Κουναρά στο Ασκληπειό. Δύο επιμέρους κεφάλαια της ενότητας του Αγίου Γεωργίου του Βάρδα αναπτύχθηκαν εκτενέστερα, λόγω του ειδικού ενδιαφέροντός τους: το ένα από αυτά αφορά στην σπάνια επιγραφή «η Ακηδιωκτενή» που συνοδεύει την παράσταση της Παναγίας Γλυκοφιλούσας και το δεύτερο στην εικονογραφία και την τοπική λατρεία του αγίου Φιλήμονος, με αφορμή την αντίστοιχη παράσταση από το ίδιο μνημείο. Δεδομένου ότι ο διάκοσμος του ναϋδρίου του Αγίου Γεωργίου του Κουναρά αποδίδεται στον ζωγράφο των τοιχογραφιών του Αγίου Γεωργίου του Βάρδα, εξετάζεται από κοινού για τα δύο μνημεία, σε ένα ενιαίο κεφάλαιο, το ύφος του ζωγράφου και τα γνωρίσματα της τέχνης του. Στο τελευταίο μέρος της μονογραφίας επιχειρείται η συνολική αποτίμηση της εξεταζόμενης καλλιτεχνικής παραγωγής: σχολιάζεται η δομή των εικονογραφικών προγραμμάτων, θίγονται επιμέρους ζητήματα της εικονογραφίας και της χορηγίας και αναλύονται οι τεχνοτροπικές τάσεις σε σχέση με τα μνημεία της υπόλοιπης Δωδεκανήσου και με τα καλλιτεχνικά ρεύματα του πρώτου και του δεύτερου μισού του αιώνα.
Περιεχόμενα:
Πρωτοσέλιδα
Προλογικό Σημείωμα
Preface
Πρόλογος
Εισαγωγή
Η Ρόδος τον 13ο αιώνα
Άγιος Φανούριος στη Μεσαιωνική Πόλη
Αρχάγγελος Μιχαήλ στο Θάρι
Άγιος Ιωάννης στον Κουφά
Άγιος Νικήτας στη Δαματριά
Άγιος Γεώργιος Βάρδας
Άγιος Γεώργιος Κουναράς
Συμπεράσματα
Summary
Συντομογραφίες
Προέλευση Εικόνων