Βύρων Κοτζαμάνης, ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΣΤΗ ΝΑ ΕΥΡΩΠΗ, Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών, 108|2002, 101-138

Τέσσερα βασικά ερωτήματα απασχολούν τους ειδικούς στα δημογραφικά δρώμενα στις πρώην ανατολικές χώρες: α) Η ευρωπαϊκή γεωγραφία των δημογραφικών συμπεριφορών επιτρέπει να θεωρήσουμε το γεωπολιτικό χώρο της πρώην ανατολικής Ευρώπης ως ενιαίο και σαφώς διαχωριζόμενο από τη λοιπή Ευρώπη; β) Οι βαλκανικές χώρες -της Ελλάδος συμπεριλαμβανομένης- παρουσιάζουν κοινά χαρακτηριστικά; γ) Σε ποιο βαθμό οι παρατηρούμενες πρόσφατες εξελίξεις στις χώρες αυτές εγγράφονται στο μακρό χρόνο ή/και επηρεάσθηκαν από τις σεισμικές πολιτικές και κοινωνικο-οικονομικές στην περίοδο της μετάβασης προς την οικονομία της αγοράς; δ) Ποιες οι δημογραφικές προοπτικές των χωρών αυτών και οι άμεσες επιπτώσεις των πρόσφατων δημογραφικών εξελίξεων στην πορεία τους προς την οικονομία της αγοράς; Στο άρθρο αυτό δεν φιλοδοξούμε να δώσουμε απαντήσεις στο σύνολο των πρότερων ερωτημάτων. Θα περιορισθούμε σε μια συνθετική παρουσίαση των δημογραφικών μεταπολεμικών εξελίξεων (δίδοντας εμμέσως μια απάντηση στο ερώτημα της ύπαρξης ή μη ενός «βαλκανικού» προφίλ) και εν συνεχεία θα εστιάσουμε την προσοχή μας στις αναμενόμενες δημογραφικές εξελίξεις και τα προβλήματα που θέτουν στην αγορά της εργασίας των χωρών αυτών στη μεταβατική τους πορεία προς την οικονομία της αγοράς.