Αριστούλα Παπαϊωάννου, Βρεττανικός Αστήρ (18601863): Ο κοσμοπολίτικος χαρακτήρας της ελληνικής εφημερίδας του Λονδίνου και η εγκυρότητα των περιεχομένων της, Επιστημονική Επετηρίδα Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, 5|2012, 102-119
Το παρόν άρθρο εστιάζει στον πολυσχιδή χαρακτήρα της ελληνικής εφημερίδας Βρεττανικός Αστήρ και αναλύει τη σχεδιαστική δομή της ύλης, η οποία διακρίνεται από τρεις κύριους άξονες: την πολιτική, το εμπόριο και τα κοινωνικά θέματα και ζητήματα της εποχής. Ο πρωτοεκδόθηκε τον Ιούλιο του 1860 στο Λονδίνο της Μεγάλης Βρετανίας από τον συγγραφέα, δημοσιογράφο και επιχειρηματία Στέφανο Ξένο (18211894). Κύριος στόχος του Στ. Ξένου ήταν η παραγωγή ενός ελληνικού πνευματικού έργου με τη μορφή της εφημερίδας σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά αντίστοιχων έργων του δυτικού κόσμου (Winston, 2005; Cole & Harcup, 2010). Η θεματική διάρθρωση της εφημερίδας διαφαίνεται από το πρώτο φύλλο της έκδοσης και τηρείται με συνέπεια καθ’ όλη τη διάρκεια της κυκλοφορίας της. Κατά διαστήματα και ανάλογα πάντα με τις απαιτήσεις του αναγνωστικού κοινού και το πολιτικό και κοινωνικό γίγνεσθαι της εποχής, παρεμβάλλονται στην ύλη της εφημερίδας θεματικά αφιερώματα, αναλύσεις, κείμενα αλληλογραφίας. Καθώς μελετά κανείς την πληροφοριακή αξία και το χαρακτήρα του Βρεττανικού Αστέρα, διαπιστώνει ότι η ελληνική εφημερίδα του Στ. Ξένου περιέχει σημαντικό πρωτογενές υλικό και αποτελεί σπάνια ιστορική πηγή για τις δραστηριότητες του παροικιακού ελληνισμού και τη σχέση του με τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα κατά τα τελευταία χρόνια της βασιλείας του Όθωνα (18321862) (Καυκαλίδης, 1998). Στόχος του παρόντος άρθρου είναι να παρουσιάσει, με έμφαση στο πρώτο έτος κυκλοφορίας, την ταυτότητα της εφημερίδας και τις θεματικές της κατευθύνσεις, όπως αυτές διαπιστώθηκαν μέσα από την έρευνα της δομικής σχεδίασης του περιεχομένου και των στόχων του δημιουργού της αλλά και να υπογραμμίσει τη σημασία της πρόσβασης στην ύλη των παλαιότερων περιοδικών και των εφημερίδων με τη βοήθεια των σύγχρονων μέσων διάθεσης αυτής της ύλης στο αναγνωστικό κοινό.
