Θεοχάρης Ράπτης, Διερευνώντας τις σχέσεις μουσικής και φιλοσοφίας: Σωκράτης – Πλάτων – Νίτσε, Επιστημονική Επετηρίδα Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, 9|2016, 129-143


Στην αρχή του πλατωνικού διάλογου «Φαίδων» ο Σωκράτης αναφέρεται σε ένα όνειρό του, κεντρική έννοια του οποίου είναι η μουσική. Η ερμηνεία αυτού του ονείρου από τρεις φιλοσόφους, από τον ίδιο το Σωκράτη, από το Νίτσε και από τον Πλάτωνα,  θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για την καλύτερη κατανόηση της φύσης της μουσικής και των φιλοσοφικών της διαστάσεων. Ο Σωκράτης ισχυρίζεται ότι η παρότρυνση του Απόλλωνα στο όνειρό του για ενασχόληση με τη μουσική, αποτελεί τελικά προτροπή να συνεχίσει την ενασχόλησή του με τη φιλοσοφία. Ο Νίτσε υποστηρίζει ότι η παρότρυνση του Θεού ήταν να ασχοληθεί ο Σωκράτης με την μουσική με την κοινή έννοια, θεωρώντας παράλληλα την τέχνη ως το αναγκαίο συμπλήρωμα της επιστήμης. Ο Σωκράτης όμως, σύμφωνα με το Νίτσε, δεν μπόρεσε τελικά να απαλλαγεί από την τερατώδη κυριαρχία της λογικής που χαρακτηρίζει τη φύση του. Τέλος, στο έργο του Πλάτωνα ο όρος «μουσική» φαίνεται να καλύπτει τρεις σημασιολογικές περιοχές, οι οποίες οδηγούν σε μία προσέγγιση που αντιμετωπίζει τις δύο προηγούμενες ερμηνευτικές προτάσεις ως αλληλοσυμπληρούμενες. Η ερμηνεία αυτή από τη μια αποκαλύπτει σε όλο της το βάθος την παιδαγωγική λειτουργία της μουσικής. Από την άλλη αποτελεί και ένα στοιχείο αυτό-κατανόησης του Πλάτωνα ως φιλοσόφου, που με το έργο του προσπάθησε συνειδητά να συνδέσει το φιλοσοφείν με την τέχνη, αποκαλύπτοντας έτσι τις βαθύτερες φιλοσοφικές διαστάσεις της μουσικής. 

Ακολουθήστε το ΕΚΤ: