Μιχάλης ΚΑΠΠΑΣ, Επανεξέταση δύο ναών του Σοφικού Κορινθίας, , 27|2006, 61-72

Οι ναοί της Υπαπαντής και του Αγίου Αντωνίου στο Σοφικό Κορινθίας είχαν χρονολογηθεί από τον Α. Ορλάνδο στον 17ο-18ο αι. Στο παρόν άρθρο προτείνεται βάσει μορφολογικών και κατασκευαστικών στοιχείων η αναχρονολόγησή τους στον 13ο αι. Ανήκουν σε μια ιδιότυπη παραλλαγή σταυροειδούς εγγεγραμμένου με τρούλο, όπου η εγκάρσια κεραία του σταυρού είναι στενότερη και ελαφρώς υπερκείμενη σε σχέση με την κατά μήκος. Το Β και Ν σταυρικό σκέλος καλύπτονται με χαμηλωμένα τόξα προκειμένου να αποφευχθεί η υπερβολική υπερύψωση της εγκάρσιας κεραίας. Η συγκεκριμένη παραλλαγή, για την οποία προτείνεται η χρήση του όρου «σταυροειδής εγγεγραμμένος με άνισα πλάτη κεραιών» φαίνεται ότι γνώρισε μεγαλύτερη διάδοση στη βυζαντινή ναοδομία από όσο είχε θεωρηθεί παλιότερα. Τέλος, επαναπροσδιορίζεται η χρονολόγηση των γειτονικών ναών της Κοίμησης και των Ταξιαρχών, για τους οποίους προτείνεται ένταξη στον 13ο αιώνα. Τα τέσσερα αυτά μνημεία του Σοφικού φαίνεται ότι αποτελούν έργα του ίδιου οικοδομικού συνεργείου, η δράση του οποίου θα μπορούσε να τοποθετηθεί στο τρίτο τέταρτο του 13ου αιώνα.