Nicolas VATIN, Trois documents signés du Şehzâde Mustafâ b. Süleymân conservés au monastère de Patmos, Βυζαντινά Σύμμεικτα, 12|1998, 237-269

  Nicolas Vatin - Gilles VeinsteinΤρία ενυπόγραφα έγγραφα  του Şehzâde Muşţafa b. Süleymân από τη μονή της ΠάτμουΈκδοση και σχολιασμός τριών φιρμανιών, που εξεδόθησαν από τον διοικητή της Μαγνησίας Şehzâde Muşţafa, πρωτότοκο γιό του Σουλεϋμάν του Μεγαλοπρεπούς, και σώζονται στο αρχείο της μονής της Πάτμου. Τα τρία αυτά έγγραφα φωτίζουν πτυχές της ιστορίας της μονής και της Πάτμου γενικότερα, καθώς και των σχέσεών της με την Υψηλή Πύλη. Επιπλέον παρέχουν σημαντικές πληροφορίες για την λειτουργία του οθωμανικού κράτους κατά τον 16ο αιώνα.Το πρώτο έγγραφο (χρον. 1535) αφορά την πληρωμή του φόρου cizye, που οι κάτοικοι οφείλουν να καταβάλουν στο οθωμανικό κράτος. Από το έγγραφο προκύπτουν ενδιαφέρουσες πληροφορίες σχετικά με τη φορολογική υπαγωγή του νησιού, τον τύπο φορολόγησης των κατοίκων και συζητείται η ενδεχόμενη διάκριση μεταξύ μοναχών και λαϊκών ως προς τις φορολογικές τους υποχρεώσεις.Το δεύτερο έγγραφο (χρον. 1539) παρέχει σημαντικές πληροφορίες ως προς τον έλεγχο σχετικά με τη διακίνηση προϊόντων, κυρίως τροφίμων, από την μικρασιατική ενδοχώρα προς την Πάτμο. Από το περιεχόμενο της υπόθεσης διευκρινίζονται επίσης θέματα που αφορούν τα εμπορικά προνόμια προς τη μονή της Πάτμου.Το τρίτο έγγραφο (χρον. 1541) αφορά το ζήτημα της απελευθέρωσης κατοίκων του νησιού (μοναχών ή/και λαϊκών) οι οποίοι είχαν εξανδραποδισθεί από Οθωμανούς levend. Με αφορμή το περιεχόμενο του εγγράφου σχολιάζονται η πειρατική πρακτική στις ακτές της Μικράς Ασίας και τα νησιά του Αιγαίου, η πιθανή υπαγωγή των levend ως κουρσάρων στην υπηρεσία του διοικητή της Μαγνησίας και ο τίτλος του kapudan της «Λευκής θάλασσας» (Akdeniz), ο οποίος πιθανότατα δηλώνει το ναυτικό διοικητή της νοτιανατολικής Μεσογείου με έδρα τη Ρόδο.