Ηλίας Μπεζεβέγκης, Η επίδραση χαρακτηριστικών της οικογένειας στην αξιολόγηση της προσωπικότητας των παιδιών από τους γονείς, Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών, 98|1999, 99-120

Η παιδική προσωπικότητα στα πλαίσια της οικογένειας είναι ένα θέμα που δεν έχει ερευνηθεί επαρκώς από τους κλάδους της Ψυχολογίας, εξ αιτίας κυρίως μεθοδολογικών επιλογών και αντικειμενικών δυσκολιών. Όπως συμβαίνει με τη μελέτη της οικογένειας, έτσι και στο χώρο της αναπτυσσόμενης προσωπικότητας, δεν έχει επιτευχθεί συμφωνία γύρω από μια γενική θεωρία. Η παρούσα έρευνα προσπαθεί να ελέγξει τη διαφοροποιητική επίδραση μεταβλητών, που προέρχονται από την οικογένεια, στην αξιολόγηση της προσωπικότητας του παιδιού από τους γονείς. Τη θεωρητική βάση για τους σκοπούς της έρευνας προσφέρει το μοντέλο των Πέντε Παραγόντων της Προσωπικότητας, το οποίο έχει συστηματικά αναδειχθεί σε έρευνες με ενήλικες. Βρέθηκε ότι οι αντιλήψεις των γονέων για την προσωπικότητα των παιδιών διαφοροποιούνται σε συνάρτηση με το φύλο και τη σειρά γέννησης του παιδιού. Πατέρες και μητέρες συμφωνούν στην περιγραφή των βασικών διαστάσεων της προσωπικότητας των παιδιών τους. Εντοπίστηκε, επίσης, στατιστικώς σημαντική συσχέτιση του μορφωτικού επιπέδου του γονέα με τη σχολική επίδοση του παιδιού, σχέση την οποία μπορούν να ερμηνεύσουν οι παράγοντες και επί μέρους πλευρές της προσωπικότητας, ως αρεμβαλλόμενες μεταβλητές. Τέλος, παράμετροι της οικογένειας, όπως το μέγεθος και οι συναισθηματικοί δεσμοί μεταξύ των μελών της, επιδρούν στη διαμόρφωση των γονεϊκών αντιλήψεων για τα γνωρίσματα της προσωπικότητας του παιδιού, ιδιαίτερα για γνωρίσματα που σχετίζονται με τον ατομισμό/εγωισμό, τη διαπροσωπική ευαισθησία και την εξωστρέφεια. Στατιστικώς σημαντική βρέθηκε ότι είναι και η συσχέτιση των παραγόντων της παιδικής προσωπικότητας με τις οικογενειακές αξίες των γονέων, παρά το χαμηλό μέγεθος των δεικτών συνάφειας.