Στο παρόν άρθρο επιχειρείται να εκτεθούν με σαφή συστηματικό και συγκριτικό τρόπο οι απόψεις των κλασικών θεωρητικών της κοινωνιολογικής ανάλυσης (Μαρξ - Έγκελς, Βέμπερ και Ντυρκάιμ) για το αστικό φαινόμενο. Θεωρώντας ότι η επίδραση του έργου τους ήταν σημαντική -ιδιαίτερα μετά το I960-, καταβάλλεται προσπάθεια να αναδειχθεί το θεωρητικό πλαίσιο «ανάγνωσης» του αστικού φαινομένου ως συμβολή στη διαυγέστερη αναζήτηση των σύγχρονων εννοιολογήσεων της κοινωνικής επιστήμης του χώρου. Αρχικά, παρουσιάζεται η μαρξιστική προσέγγιση της θεωρίας περί καταμερισμού της εργασίας (μορφές παραγωγής - ιδιοκτησίας και χώρος, πόλη / ύπαιθρος, αστοί /προλετάριοι, αλλοτρίωση). Στη συνέχεια, αναλύονται οι απόψεις του Μ. Βέμπερ και οι μορφές οικονομικού και πολιτικού εξορθολογισμού της δυτικής μεσαιωνικής πόλης, όπως τεκμηριώνονται στο έργο του «Η πόλη». Τέλος, αναδεικνύονται οι θέσεις του Ντυρκάιμ και ο προβληματισμός της συγκρότησης της συλλογικής ζωής μέσω της εμπειρικής - μορφολογικής προσέγγισης της σύγχρονης πόλης. Αντί επιλόγου επιχειρούμε μια συγκριτική προσέγγιση των απόψεων των κλασικών και ιδιαίτερα των Μαρξ - Έγκελς και Βέμπερ.