Michael Paschalis, Αχλύν δ' αύ τοι απ' οφθαλμών έλον: Η υπερφυσική όραση από τον Όμηρο στον Σικελιανό, Σύγκριση, 21|2010, 72-85

Στη ραψωδία Ε της Ιλιάδας ο Διομήδης ζητά τη βοήθεια της Αθηνάς για να εντοπίσει και να σκοτώσει τον Πάνδαρο που τον λάβωσε. Η θεά τού κάνει ένα απρόσμενο δώρο: «Απομάκρυνα» του λέει «από τα μάτια σου την αχλύ, για να μπορείς να ξεχωρίζεις [στο πεδίο της μάχης] το θεό από το θνητό» (αχλυν δ' αύ τοι απ' όφθαλμών έλον η πριν έπήεν, οφρ' ευ γιγνώσκης ήμέν θεόν ήδέ και άνδρα). Χάρη στην ικανότητα που αποκτά ο ήρωας σκοτώνει τον Πάνδαρο και συγκρούεται με τους θεούς, λαβώνοντας και αυτόν ακόμα τον Άρη, το θεό του πολέμου. Η δυνατότητα που έδωσε η Αθηνά στον Διομήδη να αποκτήσει υπερφυσική όραση με την απομάκρυνση της «αχλύος» από τα μάτια του αποτελεί πρωτοφανή περίπτωση στα ομηρικά έπη, που τράβηξε την προσοχή σχολιαστών, φιλοσόφων, ποιητών και πεζογράφων από την αρχαιότητα μέχρι τον 20ό αιώνα. Το παρόν μελέτημα παρουσιάζει και συζητά εν συντομία κομβικές στιγμές της υποδοχής της ομηρικής σκηνής και συναφείς περιπτώσεις υπερφυσικής όρασης σε αρχαία και νεότερα κείμενα από τον Όμηρο μέχρι τον Σικελιανό.