Vicky Patsiou, Από το χειρόγραφο στο έντυπο: οι πρώτες νεοελληνικές εκδόσεις λογοτεχνικών έργων τον 18ο αιώνα, Σύγκριση, 12|2001, 97-100

Μέρος της κίνησης που θα καταλήξει στη δημιουργία της λογοτεχνικής πεζογραφίας κατά την περίοδο της πνευματικής αφύπνισης του ελληνισμού (στα χρόνια 1770-1820) αποτελούν οι διαδοχικές εκδόσεις του έργου του Ιταλού συγγραφέα του 17ου αιώνα Francesco Loredano Scherzi geniali (1632), ενώ η μετάφραση του ηθοπλαστικού μυθιστορήματος του Fénelon Les aventures de Télémaque (1699) συνδέεται με την ανάπτυξη ενός σύνθετου προβληματισμού σχετικά με τη μεταφραστική διαδικασία αλλά και τα συστατικά στοιχεία που συγκροτούν τη δομή του έργου. Στον φθίνοντα 18ο αιώνα ο Σπυρίδων Βλαντής μεταφράζει είκοσι δύο διηγήματα από το Decamerone (1471) του Boccaccio, χωρίς να ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τη λογοτεχνική αξία του έργου. Ένα άλλο σημαντικό έργο που γνώρισε ευρύτατη διάδοση είναι το Voyage du jeune Anacharsis en Grèce (1788), έργο του abbé Jean-Jacques Barthélémy, που κυκλοφορεί στα ελληνικά σε αποσπασματική μορφή από τα τέλη του 18ου αι. Στο τέλος μιας πεντηκονταετίας κατά την οποία τα μεταφραστικά ενδιαφέροντα καθορίζονται από την περιέργεια και την ανάγκη, της πληροφόρησης, η δημιουργική φαντασία αρχίζει να διεκδικεί ένα σημαντικό μερίδιο στη λογοτεχνική έκφραση.