Socrate C. Zervos, Σκηνές καθημερινής ζωής και παραδείγματα νοοτροπίας των Φαναριωτών κατά τον ΙΗ' αιώνα, Δελτίο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, 7|1988, 117-127

Ή εργασία αυτή, μέρος διδακτορικής διατριβής για τήν πολιτική ιδεολογίατων Φαναριωτών, προτίθεται να παρουσιάσει ενδεικτικά καί χαρακτηριστικάστοιχεία του φαναριωτικοϋ βίου καί τής φαναριωτικής νοοτροπίαςτόσο στο Φανάρι όσο καί στις Παραδουνάβιες ήγεμονίες κατά τον ΙΗ'αιώνα.Ό όγκος των πηγών πού σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με το θέμα αυτόμάς οδήγησε στήν επιλογή τεσσάρων κειμένων, των όποιων ή παράλληληεξέταση επιτρέπει, κατά τή γνώμη μας, τήν ικανοποιητική θεώρηση τούθέματος. Οί τέσσερις βασικές αύτές πηγές είναι: α) Κωνσταντίνου Καρατζά,Εφημερίδες ιδιόχειροι, έκδ. Eud. de HURMUZAKI, Documente privitoarela Istoria Românilor, (vol. XIII, Texte greceçtiprivitoare la istoria româneasca,έκδ. A. Παπαδοπούλου-Κεραμέως), Βουκουρέστι 1909' β) M.-A. Cazzarti,Viaggio di Costantinopoli à lassi... nel 1742, έκδ. Φ. K. Φάλμπου, ’Αθήνα1979' γ) W. Wilkinson, An account of the principalities of Walachia andMoldavia, Λονδίνο 1820' καί δ) M. Ph. Zallony, Traité sur les ... Fanariotes,Μασσαλία 1824.Βεβαίως οί τέσσερις αύτές πηγές, καθώς καί εκείνες πού χρησιμοποιούνταιπαράλληλα, δέν επιτρέπουν ούτε τήν εξάντληση τού θέματος ούτε τήνπλήρη παρακολούθηση τής χρονολογικής εξέλιξης τής νοοτροπίας των Φα-ναριωτών ή τή διαφοροποίησή της άπό τήν Κωνσταντινούπολη στή Μολδοβλαχία.Ή βαθύτερη καί συστηματικότερη μελέτη των προβλημάτων αύτώνθά άποτελέσει αντικείμενο μελλοντικής εργασίας μας.