Στο άρθρο επιχειρείται η κατά το δυνατόν αναπαράσταση της οικιστικής οργάνωσης του αθηναϊκού πεδίου κατά τη μεσοβυζαντινή περίοδο, μέσα από την εξέταση των σωζόμενων μνημείων και αρχαιολογικών τεκμηρίων, αλλά και από τις διαθέσιμες γραπτές πηγές. Σχολιάζονται ζητήματα όπως η χωροθέτηση και η πολεοδομική οργάνωση των μικρών περιφερειακών οικισμών, οι παραγωγικές δραστηριότητες, η συμβολή του μοναχισμού, η κοσμική και η εκκλησιαστική αρχιτεκτονική.