Cyril PavlikianovΣυνοπτικὸς κατάλογος τῶν σλαβικῶν χειρογράφων τῆς μονῆς ΔοχειαρίουΤὸ ἄρθρο παρουσιάζει διεξοδικὰ τὰ ἐννέα σλαβικὰ χειρόγραφα, ποὺ ἐντοπίσθηκαν στὴ βιβλιοθήκη τῆς ἀθωνικῆς μονῆς Δοχειαρίου τὸν Φεβρουάριο τοῦ 1998. Τρία ἀπὸ αὐτὰ σώζονται ὡς αὐτοτελεῖς κώδικες, δύο ὡς σπαράγματα τευχῶν καὶ τέσσαρα ὡς σπαράγματα φύλλων. Το σύνολο αὐτό περιλαμβάνει δύο δείγματα γραμμένα σύμφωνα μὲ τὴν σερβικὴ ορθογραφία της Ρεσάβας (ἀρ. 6 καὶ 9), ἕνα ποὺ τηρεῖ τοὺς ρωσικοὺς ὀρθογραφικοὺς κανόνες (ἀρ. 8). Τὰ λοιπὰ χειρόγραφα μποροῦν νὰ χαρακτηρισθοῦν ὡς βουλγαρικοῦ τύπου, ἄν καὶ εἶναι πολὺ πιθανὸν κάποια ἀπὸ αὐτὰ νὰ ἔχουν ἀντιγραφεῖ στὴν Μολδαβία. Τὰ βουλγαρικὰ αὐτὰ βιβλία, κατά πᾶσα πιθανότητα, ἐξυπηρετοῦσαν τὶς πνευματικὲς καὶ τὶς ἐπικοινωνιακὲς ἀνάγκες τῶν εἰδικῶν ἀπεσταλμένων τῆς μονῆς στὴ Μολδαβία, οἱ ὁποῖοι ἦσαν ἀναγκασμένοι νὰ ταξιδεύουν καὶ νὰ λειτουργοῦν σὲ βουλγαρόφωνο γλωσσικὸ περιβάλλον. Στὶς ἀρχὲς τοῦ ΙΕ' αἰώνα μαρτυρεῖται ἐπίσης καί μιὰ ἀπομονωμένη μεταφραστικὴ προσπάθεια, ἡ ὁποία συνδέεται μὲ τὸ ὄνομα τοῦ σλάβου Πρώτου τοῦ Ἁγίου Ὄρους Σεραφεὶμ ἀπὸ τὴν Ἀχρίδα.