Evaggelia Frydaki, Διερευνώντας τα αίτια της χαμηλής ικανότητας ανάπτυξης συλλογιστικής σκέψης σε φοιτητές μεταπτυχιακού προγράμματος, Προσχολική & Σχολική Εκπαίδευση, 4|2016, 196-211

Η ικανότητα να επιχειρηματολογεί κανείς αποτελεσματικά, να επεκτείνει ή να συνδέει τις ιδέες που εκφράζει αναπτύσσοντας συλλογισμούς, έχει υποστηριχθεί ότι σηματοδοτεί το πλήρως εγγράμματο άτομο στις σύγχρονες κοινωνίες. Από την άλλη, οι νέοι προσανατολισμοί της θεωρίας του γραμματισμού προς την προφορικότητα και την πολυτροπικότητα δεν θέτουν πάντα ως κεντρικό διακύβευμα την ικανότητα της ανάπτυξης αποδεικτικής συλλογιστικής σκέψης. Ο σκοπός της έρευνας είναι να αναδείξει τη χαμηλή ικανότητα ανάπτυξης συλλογιστικής σκέψης, μέσα από την περίπτωση 17 φοιτητριών μεταπτυχιακού προγράμματος, όπως αποτυπώθηκε σε εργασία τους, και να αναζητήσει τα αίτιά της. Οι απαιτήσεις της εργασίας τους περιλάμβαναν τη διατύπωση προτάσεων για στρατηγικές υποστήριξης της λογοτεχνικής ανάγνωσης, με χρήση κριτηρίων σχετικά με το τι θεωρείται υποστηρικτικό από τη δεξαμενή των εννοιών της βυγκοτσκικής ΖΕΑ και της υποστηρικτικής διδασκαλίας (scaffolding instruction). Η απουσία τεκμηρίωσης από όλες τις εργασίες, που παρέμειναν απολύτως περιγραφικές, οδήγησε στη διερεύνηση των αιτίων του γεγονότος, από την υποκειμενική οπτική των εμπλεκομένων. Κύριες πηγές των δεδομένων για τη συγκεκριμένη μελέτη περίπτωσης υπήρξαν οι 17 εργασίες, η συζήτηση με ομάδα εστίασης 11 ατόμων της συγκεκριμένης ομάδας και 17 ατομικές συνεντεύξεις. Τα ποιοτικά δεδομένα αναλύθηκαν με τη μέθοδο της συνεχούς σύγκρισης, ώστε να διαμορφωθούν, από τα ίδια, κάποιες θεωρητικές υποθέσεις που θα συνέβαλαν στην κατανόηση και ερμηνεία του φαινομένου (θεμελιωμένη θεωρία). Τα βασικά συμπεράσματα αναδεικνύουν τον κρίσιμο ρόλο που αποδίδεται, ως προς την αδυναμία της αποδεικτικής, συλλογιστικής σκέψης: α) στις νέες κοινωνικές πρακτικές γραμματισμού, που προέκυψαν από τις εξελισσόμενες διαδικτυακές τεχνολογίες, και β) κυρίως, στις σχολικές πρακτικές της έτοιμης γνώσης και της ανενεργού σκέψης.