Vassilis S. Colonas, Νέα στοιχεία για το κτίριο της Οθωμανικής Τράπεζας στη Θεσσαλονίκη, Μακεδονικά, 23|1983, 47-64

Σ’ αυτή τή μελέτη γίνεται μια προσπάθεια ν’ άναλυθοϋν ιστορικά όλες οί φάσεις τοϋ κτιρίου τής ’Οθωμανικής Τράπεζας, γνωστού ως ΙΚΑ τής όδοϋ Φράγκων. Κατά καιρούς έχει δημοσιευθεΐ ότι σ’ αύτό τό ’ίδιο κτίριο έχει φιλοξενηθεί ό Σουλτάνος Άβδούλ-Μετζίτ, όταν τό 1858 έπισκέφθηκε τήν πόλη.Στοιχεία όμως πού προέρχονται άπό τά ’Αρχεία τού Υπουργείου ’Εξωτερικών τής Γαλλίας καί σπάνιο φωτογραφικό ύλικό άποδεικνύουν ότι τό κτίριο καταστρέφεται ολοκληρωτικά τό 1903, ενώ τό σημερινό κτίζεται άργότερα.Ή πρώτη πληροφορία πού έχουμε γιά τό κτίριο, είναι ότι αυτό ήταν τό σπίτι τοϋ Τζέκ ’Άμποττ. Ό Τζέκ, πλούσιος έμπορος καί κτηματίας τής εποχής, φιλοξενεί τόν Σουλτάνο Άβδούλ-Μετζίτ πού έρχεται στή Θεσσαλονίκη τό 1858. Λίγα χρόνια άργότερα, λόγω τής σπάταλης ζωής του, καταρέει οικονομικά καί πουλά τό σπίτι του στήν ’Οθωμανική Αύτοκρατορική Τράπεζα πού ιδρύει ύποκατάστημα στή Θεσσαλονίκη τό 1863.Τό κτίριο απειλείται άπό τήν πυρκαγιά πού ξεσπά τό 1896 στή φράγκικη συνοικία, ένώ τό 1902, κατά τή διάρκεια τοϋ σεισμοϋ, παθαίνει αρκετές ζημίες.Τό 1903 ανατινάζεται άπό μία ομάδα Βουλγάρων τρομοκρατών καί καταστρέφεται ολοκληρωτικά.Τό καινούργιο κτίριο κτίζεται μέ σχέδια τοϋ αρχιτέκτονα Vitaliano Poselli. Τό γεγονός τής καταστροφής τοϋ παλαιοϋ καί τής ανέγερσης ένός νέου στήν ίδια θέση, μετά τό 1903, έρχεται νά δικαιώσει τις μαρτυρίες τής οικογένειας Poselli καί νά προσθέσει ένα άκόμη κτίριο στά έργα τοϋ Ίταλοϋ αρχιτέκτονα.Στήν πυρκαγιά τοϋ 1917 τμήμα τοϋ όρόφου καταστρέφεται, επισκευά­ ζεται όμως τό 1924 μέ σχέδια τοϋ μηχανικοΰ Ε. Modiano. Μετά τήν ’Οθω­ μανική Τράπεζα στό κτίριο στεγάζεται τό ΙΚΑ, τό όποιο παραμένει μέχρι τούς σεισμούς τοϋ 1978. Τό κτίριο, ήδη παραμελημένο, παθαίνει νέες ζημιές καί φθείρεται σταδιακά.Διατηρητέο μνημείο άπό τό 1977, παραχωρήθηκε πρόσφατα άπ’ τό Υπουργείο Πολιτισμού στό ’Εθνικό 'Ωδείο Θεσσαλονίκης καί σύντομα θ’ αρχίσουν έργασίες συντήρησης καί άνακαίνισής του.